Bitterzoet

‘Voor iedereen die niet kan wachten op al het lekkers!’ Dat staat geschreven op een heel groot schreeuwend reclamebord, bovenop een rek. Een groot hoog rek vol marsepein, pepernoten, speculaas en ander suikergoed. Obstructief gestald in het meest gebruikte gangpad van mijn buurtsuper. Het snoepgoed lijkt net zo hard te schreeuwen als de grote kleurrijke letters die er boven hangen. Een schreeuw om aandacht.

Crisis in de supermarkt, crisis in Spanje. Dat mag duidelijk zijn. Helaas vallen de producten niet onder een van de artikelen die nu, tijdens de supermarktenprijzenoorlog, permanent goedkoper zijn geprijsd. Jammer, jammer, jammer. Ja, je gaat er eigenlijk spontaan van jammeren. Als consument wil ik uiteraard graag meedenken. Vandaar dat ik met mijn karretje onmiddellijk op zoek ga naar de ideeënbusje. Die hangt naast de flesseninname. Ik twijfel nog even. Ik voel nattigheid.

Worden mijn ideeën hier eigenlijk wel serieus genomen? Of worden ze stiekem geflest? Net als de Goeden-Doelen-bus die tevens naast de flesseninname hangt. Doorzichtig uiteraard. Zodat je goed kunt zien hoeveel statiegeldbonnetjes de weg gaan vinden naar projecten in Brazilië, Mongolië en Tanzania. Ja, je mag zelf kiezen waar jouw statiegeldbonnetje naar toe moet gaan. Enfin. Snel schrijf ik mijn idee achter op de korting bon die ik niet kan inleveren omdat het product van de bon al lang is uitverkocht.

‘Beste supermarktmanager, is het misschien een idee om het Sinterklaas snoepgoed permanent, het hele jaar door, op te nemen in jullie collectie. Liefst als A- en B-merk. En ja, andere letters mogen ook in het rek verschijnen. Bij voorkeur op ooghoogte. Puur, melk, wit, zwart, duurzaam en bio, gesuikerd, genoot, het maakt me niet uit. Graag wel tegen scherpe prijzen. Ik moet immers op mijn kleintjes letten. Met vriendelijke groet, Mien (van ColumnX … by the way … de X ook graag opnemen in de collectie!).’

Mijn gedachten zweven bij de invoer van mijn idee meteen door naar ColumnX. De website voor schrijvers en lezers. Al 12 jaar lang. Die website is ook duidelijk onderhevig aan een tekort aan aandacht. Mogelijk ook als gevolg van crisis. Een creatieve crisis. Een schrijvers- en lezersblok. Niet te overzien. Daar moet ook permanent snoepgoed aangeboden worden. Puur, melk, wit, zwart, duurzaam, bio, gesuikerd of genoot, het maakt niet uit.de crisis. Misschien een idee om ook daar een uithangbord in het gangpad te hangen.

In de gateway. Want schrijvers en lezers zoeken verbinding met elkaar. Zij zoeken bruggen die naar de juiste route leiden. Dus schreeuw het rond: ‘Voor iedereen die niet kan wachten op al het lekkers!’ Vul die rekken. Permanent. Columns van A- en B-merken. Drie halen twee betalen. Laat het rek niet leegstaan. Te veel voorraad houden kost geld. Schaarste op creatief vlak werkt averechts en avelinks. Dus klim in de pen in plaats van in de boom en schudt los die pols en ledig het hoofd. Braak uit die columns en overspoel de markt. Ik garandeer het u. Het bevrijdt en leest een stuk prettiger. Het smaakt als suikergoed. Soms bitterzoet.

Match

Alweer gelijk, als dat maar goed komt. “Gaan met die banaan!”, schreeuwt het publiek. Daar wil je toch niet tussen zitten. Staand steken ze allemaal de armen in de lucht. Blauw wordt het gelaat. Als ogen konden doden. Begraven moeten ze hem, die zwarte man, onder de stip. Ronduit schandalig is zijn optreden en dat weet hij maar al te goed. Slecht is het publiek dat onmiddellijk haar armen en nek, vol tattoes, opblaast. Het lijken boze luchtballonnen.

Het festival der zotten duurt gelukkig maar twee helften. Geheelonthouders worden niet geduld. Zenuwachtig wordt er afgeteld. Afgepeigerd zijn de hersenen na een avond zintuiggeweld. Horen, zien en zwijgen in een apenkooi dat is knap lastig. Gemak dient de mens. Beestachtig soms zijn optreden. Met het groene gras als podium, scandeert het volk zijn helden. Losers zijn de tegenstanders. Ze buigen alleen voor geen meter. Op de centimeter wordt de overwinning bevochten.

Berusting is voor watjes. Bloed aan de paal, verdikkeme, en gaan tot aan het kruis. Logge lichamen, schouder aan schouder, dicht tegen elkaar aangeplakt, de handjes op de korte broek. Shorts en gillende meisjes screamen. “Shout, shout, let it all out …!” Een van de players gaat tegen de vlakte. Languit onderuit. Bal op zijn gezicht. Kopbal. Hij gaat pal K.O. Oh, oh, oh, oh. Vier dikke mannetjes met E.H.B.O-hesje stuiteren over het groene slachtveld. De koe geveld, weet nog van niets.

Alles voor de zege denkt het thuispubliek en trakteert de EHBO-ploeg op een luidruchtig “Boehoe ….!” De koe springt van schrik weer op zijn poten. Neemt de benen en de bal. Carnavalesk in polonaise druipt de EHBO-ploeg terug naar af. Op zijn sloffen, zo lijkt het wel, sprint de koe recht af op zijn doel. Hij jast de bal hoog in het kruis. Een teken van God, de winst is binnen. Publiek en teamgenoten vallen over hem heen. Hoofd, oren, knie en teen, knie en teen. Oren, ogen, puntje van de neus. Hoofd, oren, knie en teen, knie en teen.

Bijzonder algemeen

Het betreft alle personen. Niet in details treden. Algemeen is een bijwoord. Het zoemt voortdurend in het hoofd. Het is er nauwelijks uit los te weken. Het is geen hommelwoord en ook geen wespwoord. Als het bijwoord probeert te steken heb je hommeles. Ingegeven door angst. Angst voor de angel. De bijangel. Probeer de angel niet uit algemeen te trekken. Je hebt dan meteen de poppen aan het dansen. Hommeles, niet te verwarren met hommelles.

Hommelles. Dat is lang geleden. Dat stamt nog van de lagere school. Op jonge leeftijd was ik al gebiologeerd door biologie. Bioloog, dat wilde ik vroeger worden. Maar helaas, mijn bio liegt niet. Hij logeerde op andere plekken. Ik ging iets doen met bijwoorden. Met bij voorbeeld, met bij zonder, met bij kans en ook met bij na. Ik nam ze allemaal bij de hand. Ik onderzocht de bijwoorden en stelde ze op schrift. Ik kwam erachter hoe hard ze staken. Vooral algemeen. Keihard. Verschrikkelijk. Dat vroeg om nader onderzoek.

Bijwoorden hebben geen behoefte aan hommelles. Bij lange na niet. Ze hebben sowieso een hekel aan iedere vorm van les. Ze balen ook van alle van dalen. Van dikke en van dunne. Van groene en van witte. Van betweters en lettervreters. Ik schreef het al eerder, algemeen betreft alle personen. Dus ook u. Laat u niet steken. In het bijzonder niet door een bijwoord. En denk er aan, als bijwoorden woorden hebben gaat het vaak mis. Bijen zonder woorden zoemen en steken des te harder. Het is maar dat u het weet.

Naast bijwoord is algemeen ook een steekwoord. Algemeen steekt overal zijn neus in. Het duikt overal in en op. Als rubriek, als categorie, als vrij veld, in vrijwel iedere gebruiksaanwijzing, in dagbladen, in het nieuws. Algemeen is overal. Heel gemeen. Het is een gemeen goedje. En gemeen goed kan heel fout zijn. Zeker in een maatschappij die niets op heeft met al, een maatschappij die veel meer leeft van ik. Van ikgoed, geen gemeengoed. Algemeen conflicteert met ik. Het steekt. Eigenlijk zou je moeten schrijven conflikteert.

Het ik heeft een bloedhekel aan gemeengoed. Het houdt liever alles voor zichzelf. Het enige algemeen dat een beetje door de beugel kan is bijzonder algemeen. In bijzonder algemeen ligt alles opgesloten. Zodra algemeen bijzonder wordt en begint te vloeden in over, kom je tot de kern. Zonderbaar vreemd, wonderlijk en zeldzaam. Bijzonder. Er is nood aan analyses en diepteonderzoek naar algemeen. Dat wordt zelfs door het individu onderkent.

Het ik in de maatschappij wil zich het liefst verbijzonderen. Onderzoek is nodig om oplossingen en maatregelen te vinden die voorkomen dat algemeen blijft tieren. Welig en alom. Er dreigt anders een gevreesde dood voor het ik. Bijzonder algemeen is het enige algemeen dat mag blijven. Bijzonder algemeen beteugelt ik in toegestane mate. Idealiter. Geen ik boven al, maar ik naast al. Ik en al. Ik en anderen. Samen ik. Bijzonder algemeen. Speciaal, vreemd, wonderlijk en bovenal zonderbaar.

Geschreven als Vaste Columnist van ColumnX (01-09-2013 tot en met 31-08-2014)