De columns zijn ook gepubliceerd op:
De weblog van Helmond > http://www.deweblogvanhelmond.nl/columnisten/helmond_west_under_construction/
Nederlands.nl > http://www.nederlands.nl/nederindex/?zoek=1&exact=1&snaam=Mien
Project Buiten Om (20): Epiloog
16-01-2013
Dit is mijn laatste bijdrage aan de verslaggeving rondom de wijkontwikkeling Helmond West. Aan alles komt een eind. In de afgelopen 19 verslagen heb ik telkens geprobeerd te verwoorden wat de impact is geweest van wijkontwikkeling op bewoners en ondernemers in de wijk, gezien vanuit algemeen en persoonlijk belang. Ik heb vooral getracht te schrijven vanuit de beleving en het oogpunt van gedupeerden. Als één van de gedupeerden heb ik zelf mijn huis onteigend zien worden. Door het proces te beschrijven hoopte ik zelf ook troost en antwoorden te vinden voor het verlies. De procesgang rondom de wijkontwikkeling heeft mij diep geraakt. Het is haast onbeschrijfelijk wat het met je doet. Toch ben ik blij dat ik het opgetekend heb. Tot op heden heb ik nog geen optekeningen van ervaringen van lotgenoten rondom onteigening kunnen vinden. Hopelijk biedt mijn schrijven ook anderen, troost, verlichting en inzicht. Geloof me op mijn woord. Je doet het je ergste vijand nog niet aan.
Inmiddels is mijn eigen verhuizing bijna achter de rug. Volle dozen staan in alle ruimtes nog ongeopend te wachten op een nieuwe bestemming. Na drie maanden ploeteren, opknappen en licht verbouwen van de nieuwe woning heb ik geen puf meer. De energie is op. Ongetwijfeld zal de blijdschap ooit wel weer komen maar voorlopig even niet. De eerste vraag die mensen aan je stellen bij onteigening is: “Maar je wordt toch rijkelijk gecompenseerd?” Foute vraag. En laat dat rijkelijk er maar van af. Het gaat namelijk niet om geld maar om geluk. Ik ben een geweldig mooie plek kwijtgeraakt aan het algemeen belang. Offers moeten er gebracht worden. Dat is begrijpelijk. Maar dan behoor je ook voldoende gecompenseerd te worden. Via Nederlandse wetgeving is compensatie vastgelegd in verouderde financiële regelingen met een vastgesteld minimum. Ik mag er economisch niet op achteruit gaan. Ongeacht de huidige economische crisis. Wat echter niet gecompenseerd wordt is emotie, angst, kwaadheid, teleurstelling, verdriet en bijbehorende onmacht. Dat is namelijk onmetelijk. Letterlijk en figuurlijk. Ook verloren tijd wordt niet gecompenseerd.
De wet voorziet niet in compensatie van investeringen in tijd. Het zoeken van een nieuw huis (drie jaar lang Funda volgen); het bezichtigen van huizen (in mijn geval zeven), het afspraken maken met makelaars en huiseigenaren; de onderhandelingen en afspraken rondom de financiën (bank, hypotheekverstrekkers, verzekeraars, notaris); de vele gesprekken met de onteigeningsmakelaar en grondaankoper van de gemeente, maar liefst zeven ontmoetingen; de tijd die vrijgemaakt moet worden voor de vele keuzes, regelingen, uitvoeringen rondom de schoonmaak, lichte verbouwingen, inrichting. De vele bezoeken aan winkels en bouwmarkten; het beroep doen op tijd van familie, vrienden en kennissen. Het wordt niet gecompenseerd. Echt niet.
Wat het nog erger maakt is dat er geen of nauwelijks mededogen en inlevingsvermogen te vinden is bij de algemeen belanghebbenden, lees gemeente, woningbouwvereniging en diverse wijkorganen. Er wordt door hen zoveel mogelijk gehoord, gezien en gezwegen. Behalve als het algemeen belang gediend moet worden. Overigens niet te verwarren met het persoonlijk belang van juist diegenen die het algemeen belang dienen. Dan wordt er plots gestreden met het mes op tafel en gepocht met jarenlange ervaringsdeskundigheid. “Nee meneer, ik kan u garanderen dat u bij de rechter geen enkele kans maakt”. Hoe vals, want dat is lang niet altijd waar. Hoe vals ook dat eigenlijk lang van te voren al vast staat wat jouw onteigende huis maximaal mag kosten. Door onervarenheid, ik heb onteigening nog nooit meegemaakt, zie ik pas veel later in dat de gesprekken die met mij aan tafel gevoerd worden inclusief de uitkomst van die gesprekken, door mijn eigen onteigeningsmakelaar samen met de onteigeningsmakelaar van de gemeente en de grondaankoper van de gemeente van te voren bepaald zijn. Dan helpt verdieping in Harvard-onderhandelingstechniek en het bepalen van een BAZO (beste alternatief zonder overeenkomst) ook niet meer.
Het maximale compensatiebedrag voor mijn woning is allang vastgesteld door de hoogte van het bedrag van de eerste woning die onteigend is, nu zo’n twee jaar geleden. Dat bedrag is de maatstaf van het bedrag van alle woningen die daarna nog onteigend moeten worden. De zeven emotioneel zware en vervelende gesprekken die ik als gedupeerde heb moeten doorstaan waren achteraf gezien dus eigenlijk helemaal niet nodig geweest. Het in overleg met mijn onteigeningsmakelaar door mij gewenste bedrag is nagenoeg toegekend door de gemeente. Moegestreden had ik niet meer de puf om tot het puntje te gaan. De grondaankoper lacht in zijn vuistje. Hij liet tijdens het laatste gesprek terloops ontvallen dat hij voor de gemeente goed onderhandeld had bij de aankoop van het eerst onteigende huis. Het zij zo.
Ik neem nu afscheid van een mooie wijk. Helmond West. Een wijk die het verdient om voor de eeuwigheid te blijven bestaan en voor altijd zichzelf te blijven. Zichzelf inclusief alle vernieuwingen en ontwikkelingen. Ik neem ook afscheid van mijn mooie straat, de Itterestraat en haar bewoners. Van oude inmiddels verhuisde buren en buurtgenoten. Het lief en leed dat we samen gedeeld hebben. Een warm hart draag ik ze toe. Zo ook mijn drie oude buurmannen, die onverwacht en kort na elkaar in drie jaar tijd zijn overleden. Aan hen draag ik mijn columns Project Buiten Om op. Home is where the heart is.
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Project Buiten Om (1): Onheilsboodschap
14-07-2009
In de verte in mijn straat herken ik twee silhouetten vergezeld met twee sportieve fietsen. Wethouder en opbouwwerker. Dit betekent aangekondigd slecht nieuws. Sinds kort zijn we door verschillende gremia op de hoogte gesteld van in- en aangrijpende veranderingen in onze wijk. Ik laat beide heren binnen in ons kleine paradijs. Drie jaar geleden aangekocht en grondig verbouwd.
In de woonkamer dendert op TV de Tourkaravaan richting finish. Ik nodig beide heren te gaan zitten. In de hoedanigheid van coördinerend wethouder wijkontwikkeling wordt de onheilstijding met medeleven gebracht. Er gaat op korte termijn veel veranderen in de wijk en ik wordt uitgenodigd voor een informatieavond.
De coördinerende wethouder vouwt een kaart uit op tafel. Project Buiten Om lacht mij toe in heel veel kleurtjes. Het is slechts een artists-impression, maar toch. Ik verken de coördinaten en bekijk in welke zone ons huis post heeft gevat. Juist ja. Bange vermoedens worden bewaarheid. Een donkergrijze balk loopt als een donderschicht door onze achtertuin. Ons huis, ons thuis balanceert op drijfzand.
De klap komt hard aan. Bange vermoedens zie ik vorm gevat en gematerialiseerd in miljoenen euro’s subsidie. De spade moet zo snel mogelijk in de grond. Maar wat is nu de uitgangspositie? De artists-impression doorklieft slechtst de tuin. Wordt het huis in quarantaine geplaatst door een geluidswal? Door fijn stof uitgerookt? Het lawaai van denderend zwaar transport verdrijft ons uit een miniparadijs. Duur betaald op voorschot van een dertigjarige hypotheek. We gingen hier nooit meer weg.
De coördinerende wethouder vindt het triest, deze boodschap te moeten brengen. Ik uit mijn waardering voor het persoonlijk brengen van dit slechte nieuws. Ik zoek houvast in achtergrond geluid. Mijn oren vangen flarden Tour de France. Hushovd vindt aansluiting bij Cavendish. Dit is echt, dit wordt knokken. Hier is geen ontsnapping mogelijk. Ik moet de confrontatie aan.
De wethouder drukt mij op het hart om ons goed te laten informeren. Door professionals. Straks zijn we elkaars tegenpartij. Dan moet je beslagen ten ijs komen. Het wordt me nu wel erg heet onder de voeten. Ondanks dat de tuindeuren openstaan voel ik geen zuchtje lucht. Mijn behoefte aan frisse lucht is nu erg groot. De klamheid van de buitentemperatuur en het slechte nieuws werkt verstikkend.
Ik probeer helder na te denken. Onwillekeurig gaan mijn gedachten naar de uitnodiging van onze House Warming Party, drie jaar geleden. Een kaart in de vorm van een Iglo met van binnen een knapperend houtvuur. Het zal toch niet waar zijn … Tussen mijn oren klinken de tonen van een nasaal zingende Paul Simon, meelijwekkend, bijna fluisterend. Homeless.
Ik laat beide heren uit en bedank hen voor het bezoek. Als troost krijg ik mee, dat het voorkomt dat mensen er in deze omstandigheden er op vooruit kunnen gaan. Ik vraag me af hoe. Dit huis en deze plek zijn onvervangbaar. In een flits zie ik in een trots college van Burgenmeesters en Wethouders feestvieren. Voorbeeldproject Buiten Om heeft landelijk gescoord. De stad is onvolprezen op de nationale kaart gezet. Chapeau.
Ik loop de tuin in en tel de vogels en bloemen. Het vooruitgeschoven gemis doet nu al zeer. Woningbouw, zelfs vijf hoog, achter onze tuin, dat was voorzien. Een ringweg met luidruchtig en stinkend vrachtverkeer er dwars door heen is echter een bittere pil. Ik weet niet of ik die slikken wil. Adrenaline welt in mij op want ik besluit te strijden. Voor huis en haven. What doesn’t kill you makes you stronger.
Project Buiten Om (2): Informatieavond gedupeerden
30-07-2009
Met tegenzin loop ik naar de basisschool. De angst voor wat komen gaat is vele malen groter dan de schrik van een kind dat zijn eerste schooldag meemaakt. De gemeente geeft informatie over de verregaande consequenties van de wijkontwikkelingsplannen. De voltooiing van de stedelijke ringweg wordt omgebogen door mijn geliefde straat en dat betekent huizensloop.
Het lood staat in mijn schoenen als ik het klaslokaal binnenloop. Twee wethouders, een gemeentedirecteur en twee ambtenaren staren mij aan. Ze ritselen wat met papier. Het lokaal loopt langzaam vol. Ik zie een hoop onbekende gezichten. Vreemd, de besloten avond was alleen bedoeld voor wooneigenaren. In plaats van 20 mensen zie ik er minstens 80. De mensen staan tot op de gang. De sfeer is timide.
De coördinerend wethouder wijkontwikkeling neemt het woord en vraagt of iedereen het nieuws over het gewijzigde ringwegplan al heeft verwerkt. Doodse stilte, we weten het pas een week. Hij legt uit dat de gemeente achteraf toch maar besloten heeft om ook de huurders en enkele bestuurders van verenigingen in de wijk uit te nodigen voor deze bijeenkomst. De gemeente was even vergeten dat ook zij belanghebbenden zijn. Slechte voorbereiding of schimmige tactiek?
Ik maak kennis met bestuurders van de Speeltuin, Dahliavereniging en Basisschool. Alleen de bestuurder van de Volkstuin ontbreekt. De gemeente kon hem niet op tijd vinden en bereiken. Ook de anderen zijn pas op het laatste moment uitgenodigd. Slechte communicatie, slechte zaak. Er is blijkbaar haast geboden met presentatie, afwikkeling en vaststelling van de wijkontwikkelingsplannen.
De mensen achter de ambtelijke tafel worden voorgesteld. Naast de gemeentedirecteur Dienst en Samenleving zijn dat de wethouder van verkeer, de projectmanager stedelijke ring en de taxateur, tevens grondaankoper van de gemeente. Er is ook een vertegenwoordiger van de participerende woningbouwvereniging aanwezig. Zij zit in het publiek. De gemeente werkt nauw samen met deze woningbouwvereniging.
De gemeentedirecteur is gespreksleider en vertelt hoe de avond eruit ziet. Allereerst geeft elke ambtenaar een presentatie over zijn rol bij de voltooiing van de stedelijke ring. Na afloop is er voldoende tijd voor reacties en vragen. Met een glimlach nodigt de directeur alle belanghebbenden van harte uit om hun kruim te spuien en stoom af te blazen, want dat zal nodig zijn.
De fantastische ontwikkelingsplannen worden flash en glossy getoond. Het algemene belang wordt benadrukt. Het zal mij worst wezen. Waar staat mijn huis? Het komt niet voor op de plattegrond. Dat vind ik in algemeen en specifiek belang zwaar kloten.
De gemeentelijke taxateur nodigt zichzelf al bijna uit. Na de vakantie komt hij in ontspannen sfeer een kijkje nemen op de te slopen locaties. Er valt dan overal over te praten en iedereen krijgt wat ie verdient. Sommige eigenaren kunnen er zelfs op vooruit gaan. Ik voel me net een klein kind dat een snoepje voorgehouden wordt.
Na anderhalf uur gemeenteshow kunnen eindelijk vragen worden gesteld. Door informatieoverload, beperkte verwerkingstijd en hete binnentemperatuur zijn de gemoederen behoorlijk lamgeslagen. Slechts een handjevol mensen heeft vragen. Ik ook. Ze spookten de afgelopen week in slapeloze nachten door mijn hoofd. Mezelf voortdurend afvragend: welk monster komt aan mijn huis en haard, hoe ziet ie eruit en belangrijker, hoe trek ik tegen hem ten strijde en wanneer?
Is er al een naam gekozen voor het nieuwe tracé? Jarenlang droeg het de naam van de straat waar het tracé aanvankelijk gepland was. De wethouder van verkeer beantwoordt de vraag. De gemeente verplaatst de aansluiting naar de rand van de wijk. De nieuwe naam wordt: Tracé Buiten Om. Pardon, mevrouw de wethouder. U vergist zich. U bedoelt eigenlijk: Buiten Alles Om. Dat is namelijk wat de gemeente doet. Plannen laat bekend maken, slecht communiceren, vlak voor de vakantieperiode. De gemeente beoogd met het nieuwe tracé twee wijkgedeelten te verbinden? Mooi niet. Maar liefst 52 percelen worden volledig gedelete. Daarmee gaat u buiten ons en alles om. Ik dacht het niet.
Project Buiten Om (3): Gebrekkige communicatie
20-08-2009
Het is ruim een maand geleden dat coördinerend wethouder wijkontwikkeling Helmond West mij op de hoogte bracht van voorgenomen plannen om het ontbrekende stuk van de stedelijke binnenring door onze straat en huis te laten lopen. Het nieuws deed mijn hoofd en hart behoorlijk op hol slaan. De enige zorg die onmiddellijk bovendreef was, hoe kom ik aan informatie en waar haal ik advies?
Slapeloze nachten deden mij het internet afstruinen naar nieuws op webpagina’s van gemeente en media. Ik verdiepte mij in de historie en actualiteit van de voorgenomen plannen en kwam tot verrassende ontdekkingen. Wat mij vooral verbaasde was de louter positieve berichtgeving in de diverse media rondom de wijkontwikkelingsplannen.
De plannen, gepresenteerd aan de buurtbewoners tijdens inloopdagen op 14 en 20 juli, zouden met groot enthousiasme ontvangen zijn. Ik was er zelf bij. Ik moet toegeven, prachtig gedocumenteerd en gekieteld door een overdaad aan hapjes en drankjes, werden de plannen door gemeente en woningbouwvereniging woCom aan ons gepresenteerd. Het meeste aandacht kregen de met gemeentelijke logo versierde bonbons die op een gum leken. Ik bedacht meteen welke plannen ik ermee uit zou willen gummen.
De euforie van de inloopdagen werd zeer zeker niet gedeeld door degenen gedupeerd door de voorgenomen plannen. Integendeel. Mijn lieve buurvrouw, al meer dan 50 jaar trouwe bewoonster van een huurhuis, kreeg plompverloren, de volgende informatie van een woordvoerster van de woCom: “Mevrouw, uw huis staat bovenaan de lijst om gesloopt te worden, kijk maar, eind 2010 begin 2011; u krijgt eenmalig circa 5000 euro inrichtingskosten voor uw nieuwe huurhuis. Dit bedrag is inclusief de kosten die u maakt voor het inrichten van een eventuele tijdelijke tussenwoning.”
De schrik sloeg haar om het hart. Wat nu? Deze boodschap werd voorbarig en onbeschoft gebracht. Zeker gezien het feit dat de raadscommissie Ruimtelijk Fysiek, die normaliter waakt over wijkontwikkelingsplannen, nog niet eens volledig op de hoogte was gesteld van de plannen. Die zouden pas veel later, op 25 augustus, aan de commissie gepresenteerd worden. De besluitvorming door het college van Burgemeester en Wethouders zou zelfs pas in december plaats vinden. Ach, een gewaarschuwd mens telt voor twee, nietwaar?
Het noodzakelijke leed van gedupeerden wordt klein gehouden. Door minimale, late of zelfs geen enkele kennisgeving aan belanghebbenden. Eigenaren en huurders van de Dahlia-, de Speel- en de Volkstuin en ook de eigenaar en huurders van bedrijfspanden en garageboxen zijn pas vijf voor twaalf ingelicht over de op handen zijnde plannen. Ze zijn op het allerlaatste moment uitgenodigd voor een informatieavond. Verdere berichtgeving en communicatie, hoe om te gaan met gedupeerden, laat op zich wachten. Nog steeds. Een verantwoordelijke en noodzakelijk taak voor de gemeente zou je zo denken.
De berichtgeving over de wijkontwikkelingsplannen is eenzijdig en gekleurd. Cijfers worden door gemeente en diverse media, incompleet weergegeven of vergeten. Er zou sprake zijn van enkele relatief goede huizen die moeten wijken voor de stedelijke binnenring. De huishoudens die straks een drukke verkeersweg voor hun deur krijgen worden niet eens vernoemd. Kortom, er is slecht huiswerk gedaan. Ik besloot zelf de maat te nemen door simpelweg huisnummers te tellen. En wat schetste mijn verbazing?
Het voorgenomen “Tracé Buiten Om” treft niet slechts enkele maar vele huizen en daarnaast ook bedrijven. Maar liefst 92 huishoudens zijn de pineut. Hiervan moeten er 64 hun huis verlaten wegens sloop. De gemeente ziet 80 garageboxen, inclusief huurders met bedrijfsvoering, en zes bedrijfspanden over het hoofd, allen gehuisvest binnen het nieuwe geplande tracé. De gemeente gaat helaas wederom buiten alles en iedereen om. Gelukkig spreken feiten en cijfers altijd voor zichzelf. Mogelijk is het oorspronkelijk gekozen Cortenbachtracé toch een beter alternatief.
Project Buiten Om (4): Oprichting belangenvereniging
14-09-2009
De zomervakantie is voorbij. Een vakantie van hard werken. In de luwte van de zomer heb ik een wezenlijk en allesomvattend dossier opgebouwd. Uit noodzaak geboren. Een dossier van oorzaak en gevolg, feiten en misvattingen over mijn geliefde wijk, Helmond West. De gemeente gooide vlak voor de zomervakantie een ‘bom’ op onze wijk. Een schok ging door de wijk nog voor de scherven vielen.
Waarom besloot de gemeente na dertig jaar beeldvorming rondom het Cortenbachtracé plots van koers te wijzigen? Waarom koos men voor completering van de stedelijke ring, de variant Buitenom?
Benieuwd naar wie in onze wijk voor en tegen sloop waren en wie geen mening hadden, zette ik een enquête uit. Een flink aantal huurders en kopers van huizen, bedrijven en garageboxen bleken tegen het nieuw voorgestelde tracé en tegen sloop te zijn.
De gemeente besteedde na het gooien van de bom geen aandacht meer aan de zaak. Dat deed me besluiten om de krachten in onze wijk te bundelen. Met goede argumenten trachtte ik voorbarige besluitvorming van de gemeente te keren. Een aantal buurtgenoten dacht hier hetzelfde over. Op 10 augustus 2009 zag Belangenvereniging BUITEN(ONS)OM het licht. Een driekoppig bestuur was gauw gevormd evenals verenigingsstatuten. Belangen behartigen van leden met betrekking tot leefbaarheid en kwaliteit van de woonomgeving werd het hoofddoel van de belangenvereniging.
De eerste activiteit was het wakker schudden van college B&W en de gemeenteraad. Dit deden we middels een ingezonden brief die ook aan de pers overhandigd werd. De brief verwoordde het leed, ons aangedaan in de wijze van communiceren van de wijkontwikkelingsplannen. We spraken in de brief onze zorg uit over hoe de belangen van gedupeerden behartigd zouden worden indien de plannen doorgang zouden vinden. Een algemeen belang dienend mogen individuele belangen nooit uit het oog verloren worden.
Het afgegeven signaal werd door de media snel opgepikt. Omroep Brabant en het Eindhovens Dagblad besteedden ruime aandacht aan de bominslag in onze wijk door het houden van interviews onder belanghebbenden en mogelijk gedupeerden.
De gemeente en politiek toonde zich verrast door de berichtgeving. Dat bleek tijdens de eerste raadscommissievergadering Ruimtelijk Fysiek op 25 augustus. Voor het eerst stond het nieuwe wijkontwikkelingsplan Helmond West op de agenda, meer dan een maand nadat de bewoners waren geïnformeerd.
Een volle publieke tribune toonde demonstratief spandoeken en kennis van zaken. De commissieleden waren verrast. Echter nog meer door de minimale berichtgeving vanuit de gemeente. Een magere powerpoint presentatie van de projectleider en een dun verhaal van coördinerend wethouder Helmond West en wethouder Stedelijke Ontwikkeling, Volkshuisvesting en Grondzaken viel de raadscommissie ten deel. Wethouder Stedelijk Beheer, Verkeer en Milieu was helaas verhinderd.
Het ontbreken van enige financiële onderbouwing van de plannen werd terecht door de raadscommissie als onvoldoende beschouwd en verworpen. De commissie kreeg het gevoel voor een keuze te worden gesteld voor een oud, onbekend en niet opgetekend plan en een nieuw, onzorgvuldig onderbouwd plan. De coördinerend wethouder Helmond West voegde eraan toe dat het oude plan nooit concreet is uitgewerkt, maar wel in zijn concept is afgewogen tegen het nieuwe plan. Dan mag je toch veronderstellen dat de nodige argumenten voor de verandering van de keuze zijn doorberekend en vastgelegd. Niets is minder waar.
Het blijft nu wachten op een vergelijkend warenonderzoek. De coördinerend wethouder kon niets anders doen dan een uitvoerige verslaggeving van beide plannen toezeggen. Daarmee werden zowel de projectleider als de verantwoordelijke wethouders teruggewezen naar de teken- en rekentafel. In oktober zal een nieuwe raadscommissievergadering over Helmond West plaatsvinden.
Misschien wil de gemeente Helmond alleen maar trompetgeschal horen over haar troetelkind wijkontwikkelingsplan Helmond West. Niet echt realistisch. Met duidelijke informatie creëer je een groter draagvlak, dan burgers te overrompelen met wilde plannen om die vervolgens door de strot te duwen. Het wijkontwikkelingsplan Helmond West moet vooral geen nieuwe luchtbrug worden, zoals ook de Traverse die voor velen in aanvang was. De bewoners in Helmond West zitten niet te wachten op sloop van gedroomde en gerealiseerde paleizen die verworden tot luchtkastelen in een nabije toekomst.
Project Buiten Om (5): Gesprek met gemeente
06-10-2009
Sinds kort heb ik twee nieuwe banen. Semiambtenaar op mijn werk en semiambtenaar thuis. Opgeteld mag ik me fulltime ambtenaar noemen en kom ik wekelijks ruim boven de zestig uur noeste arbeid. Alles voor de goede zaak. Het inlezen van dossiers is verworden tot sport. Dossiermap nummer drie is in de maak. Het voorzitterschap van de belangenvereniging kost veel tijd maar loont de moeite. Langzaam begint het netwerken vruchten af te werpen.
Zo stond de opbouwwerker plots op mijn voicemail. Vers terug van vakantie had hij geluiden van onrust gehoord in de wijk over de wijkontwikkelingsplannen. Of ik op gesprek wilde komen. Ik was verrast. Zou de gemeente Helmond en woningbouwvereniging woCom eindelijk rooksignalen gaan herkennen? Ik had een onderhoudend gesprek, over onrust in de wijk, slechte communicatie, het klein houden van informatie en de oprichting van belangenvereniging BUITEN(ONS)OM. De tam tam snelde ras door naar hogere regionen in het ambtelijke apparaat.
Zo stond de senior projectmanager Samenleving & Economie van de gemeente twee dagen na het gesprek met de opbouwwerker op de voicemail. Een aantal wethouders wilden graag kennismaken met het bestuur van belangenvereniging BUITEN(ONS)OM. Zo gezegd zo gedaan. In een onderhoudend gesprek werd duidelijk gemaakt waar de belangenvereniging voor stond en wat de aanleiding was voor de oprichting. Het opkomen voor de belangen van de mensen die gedupeerd worden door op handen zijnde wijkontwikkelingsplannen, en de beperkte en slordige communicatie van de gemeente naar wijkbewoners en gedupeerden.
Met dit laatste was de coördinerend wethouder Helmond-West het niet eens. Hij vond dat hij er goed aan had gedaan de gedupeerden vlak voor de zomervakantie thuis te bezoeken. De gemeente had in samenwerking met woCom inloopavonden voor de wijkbewoners georganiseerd. Daarmee was voldaan aan de noodzakelijke communicatie en het verzoek van de klankbordgroep de bewoners tijdig in te lichten. Helaas vergat de wethouder te vermelden, dat de plannen die gepresenteerd werden tijdens de inloopdagen, voorgekauwd zijn door het college van B&W. Hij vergat te vertellen dat de raadscommissies niet over de gemaakte keuzes in het wijkontwikkelingsplan gekend zijn.
Dit blijkt onder andere uit het rapport dat op 23 juni 2009 door de gemeente is opgemaakt, genaamd ‘Zuidwesttangent stedelijke ring: Tracékeuze gedeelte Helmond-West’. Hierin wordt de voorkeur beargumenteerd voor de keuze tracé Buitenom boven de keuze tracé Cortenbachstraat.
Helaas heeft de raadscommissie dit rapport niet mogen inzien, zelfs niet voorafgaand aan de commissievergadering Ruimtelijk Fysiek die plaatsvond op 25 augustus, twee maanden na de totstandkoming van het rapport. Op 13 oktober mogen de raadscommissies op een voorgekauwd rapport commentaar leveren. Ik wens ze daarbij veel wijsheid en sterkte toe.
Het onderhoud met de coördinerend wethouder Helmond-West, de wethouder Stedelijk Beheer, Verkeer en milieu (wethouder Stedelijke Ontwikkeling, Volkshuisvesting en Grondzaken was verhinderd), de senior projectmanager Samenleving & Economie, de projectleider wijkontwikkelingsplan Helmond West en de senior medewerker communicatie had een positieve uitwerking. De banden zijn versterkt en we zullen elkaar directer op de hoogte houden van informatie. Onze ‘club’ wordt eindelijk serieus genomen. Met een knipoog naar wijsgeer Aristoteles.
Intussen heeft de vereniging niet stilgezeten. De eerste algemene ledenvergadering heeft plaatsgevonden en de vereniging breidt zich verder uit. Met een gerust hart maakt het bestuur zich op voor de forumavond, die zij zelf organiseert, over de wijkontwikkelingsplannen Helmond-West. Negen fractievoorzitters en een raadslid nemen plaats aan de forumtafel. Diverse media zullen verslag komen doen. Ik ben benieuwd of er nieuw licht gaat schijnen op de acht bouwstenen uit het wijkontwikkelingsplan. Op dit moment verkeren wijkbewoners Helmond-West vooralsnog in een levensfase van uitgesteld geluk. Herfst en winter komen langzaam naderbij. Het thuis, de tuinen, de woningen, ze mogen even rusten.
Project Buiten Om (6): Forum met fractievoorzitters
26-10-2009
Besluitvorming over wijkontwikkelingsprogramma Helmond West komt steeds dichterbij. Het is goed om in een project achterom te kijken. Zo ook in dit project dat algemeen en individueel belang moet dienen. Soms lijkt het alsof die twee voortdurend met elkaar in oorlog zijn.
Cruciaal in oorlogsvoering is bevoorrading en communicatie van juiste informatie. Niets is zo verraderlijk als informatie foutief weergeven of uitleggen. “Wat gezegd wordt, is dat ook gehoord? Wat gehoord wordt, is dat ook begrepen? Wat begrepen wordt, is dat ook begrepen als bedoeld? Wat bedoeld wordt, is dat ook akkoord bevonden? Wat akkoord bevonden is, wordt dat ook gedaan? Wat gedaan wordt, blijft men dat ook doen?” Gelukkig valt elke communicatiemuur te beslechten.
Dat gebeurde ook tijdens de Wijkforumavond in Helmond West waarbij alle fractievoorzitters waren uitgenodigd om te discussiëren met wijkbewoners. Het bracht wijkbewoners en politiek dichter bij elkaar, De politiek schrok van de tekortkoming in de communicatie van haar eigen gemeente naar wijkbewoners en henzelf. Uit een hoge hoed kwamen stellingen tevoorschijn waarop antwoorden op vragen niet langer schuldig bleven. De standpunten van de politieke partijen waren lang niet zo verrassend als de keuzes die B&W in het geheim maakte binnen het wijkontwikkelingsprogramma.
De gemeente doet haar best om alle neuzen dezelfde kant uit te laten wijzen. Dat werd ook tijdens de commissievergadering Ruimtelijk Fysiek van 13 oktober weer duidelijk. Een gelikte presentatie zorgde voor misleidende beeldvorming. Zo was een zonovergoten Warande handig gefotoshopt in tracé Buitenom. In het Cortenbachtracé stonden alleen maar kale herfstbomen gefotoshopt. Dichterlijke internetvrijheid zullen we maar zeggen.
Voorafgaand aan de commissievergadering had ik 5 minuten spreektijd aangevraagd. Hierin bracht ik 10 standpunten uit de zienswijze van belangenvereniging BUITEN(ONS)OM naar voren. Dat rechtte de ruggen van wethouders en commissieleden. Diverse redenen tegen completering van de stedelijke ring in woonwijk Helmond West haalde ik aan. Mocht de gemeenteraad in december instemmen met één van de tracékeuzes, dan komt de vereniging in verzet en wendt alle juridische mogelijkheden aan, indien vóór het raadsbesluit geen concrete compensatiemaatregelen zijn vastgesteld.
De belangenvereniging heeft geen contact gelegd met andere verenigingen binnen de wijk, uitgezonderd de Dahliavereniging en Volkstuin de Apostelhoeve. Wij zijn van mening dat Stichting Buurtbeheer Helmond West en Belangenvereniging de Vaart vooraf gepeopled zijn door gemeente Helmond en woCom. Er bestaan vermoedens dat het onderzoek naar bewonerswensen in Helmond West heeft plaatsgevonden onder een selectief gezelschap bewoners, die diverse belangen hadden bij bepaalde keuzes uit het nu voorliggende wijkontwikkelingsprogramma. BUITEN(ONS)OM beoogd neutraliteit en voelde derhalve geen behoefte om met beide verenigingen in contact te treden.
p.s.Klik hier voor de video die Hart voor Helmond maakte tijdens de Wijkforumavond
Project Buiten Om (7): Commissievergadering
17-11-2009
Een donkere hemel tekent zich af boven ons huis. Het stormt en dondert rondom hem heen. Het huis schudt op zijn grondvesten. In december wordt zijn lot bezegeld. Het zal voor niemand wijken. Niet voor geld of gouden regen. Met hart en ziel strijdt het voor zijn plek. Voor eigen huis en haard.
Het is vijf voor twaalf. Alle zeilen worden bijgezet. Rechtsbijstand moet worden ingeschakeld, een nieuwe commissievergadering staat voor de deur. Ik moet nog die en die bellen. Is de media al ingelicht? Ik oefen hardop inspreektijd en schaaf de tekst wat bij. Vlug nog wat printjes maken. Heb ik de laatste mails beantwoord? Is iedereen benaderd, op de hoogte? Langzaam daalt de adrenaline in.
De raadszaal stroomt vol. De raadsleden hebben hun verdict al lange tijd klaar. Heilige huisjes bibberen. De voorzitter neemt het woord en luidt het eerste agendapunt in. Geritsel van papier en gekuch vanaf de publieke tribune, brengen hem tot een ander inzicht. “O ja, bijna vergeten, we hebben ook nog burgerijspreektijd, beste voorzitter van Belangenvereniging BUITEN(ONS)OM, u mag.” Ik loop naar voren en roep hardop: “O, dat is fijn.”
“Beste raadsleden, u als vrachtwagenchauffeur hebt de keuze tussen enerzijds een route met 12 stoplichten, 7 km lang en anderzijds een route met 6 stoplichten, 3 km lang. Wat kiest u dan?”
De keuze is duidelijk, dat wordt tracé Buitenom. De bewoners langs dit tracé en in Helmond West zitten straks met de gebakken peren, met onveiligheid, foute lucht en helaas een hoop herrie.
“Geachte raadsleden, stop het ASP navelstaren, laat het stedelijk ringsteken los. Vanaf Julianalaan, via Schotense- en Brandevoorterdreef ligt de oplossing al jaren klaar. Brandevoort is ingericht voor een vierbaansweg en heeft al een tunnel paraat. Geen huizensloop meer nodig. Overdag is er nauwelijks verkeershinder. Iedereen is werken. Weinig luchtverontreiniging en veiligheid gegarandeerd.” Hoezee, het Brandervoorter-tracé stelt iedereen tevree.
“Tot slot, beste raadsleden, draag zorg voor mogelijk gedupeerden in Helmond West, ook al dienen zij het algemeen belang. Blijf waakzaam, belofte maakt schuld. Voorkom het betalen van een dure rekening.”
Het woord is op 1 december aan de gemeenteraad. Elf fracties hebben hun advies uitgesproken. Zeven fracties geven het wijkontwikkelingsprogramma een volledige “go”. Vier fracties houden dapper een voorbehoud. Ambitieus en ondemocratisch zette B&W haar eigen raadscommissies voor het blok. Zonder ballen en amper in staat om zelf te oordelen, honoreren zij nu zonder inspraak en wederhoren, braaf de voorgekauwde doelen.
Project Buiten Om (8): Raadsbesluit WOP
10-12-2009
De kogel is door de kerk. De gemeenteraad Helmond heeft op 1 december 2009, zich vrijwel unaniem uitgesproken voor het wijkontwikkelingsprogramma Helmond West. Op het laatste moment werden nog twee alternatieve plannen voor de completering stedelijke binnenring gelanceerd. Tegen beter weten in of met een knipoog naar op handen zijnde gemeenteraadsverkiezingen? Wie zal het zeggen?
Het fiat dat de gemeenteraad heeft afgegeven aan het college B&W, rust op een wankele fundering. Er is niet alom draagvlak voor de plannen. De voorbehouden die zijn uitgesproken door betrokken partijen, liegen er niet om. Zelfs de belangrijkste partner, woningbouwvereniging woCom, geeft nog geen volledige garanties af.
Een flink aantal huishoudens in Helmond West heeft aan het besluit koude rillingen overgehouden. Zij leven in onzekerheid over de uitvoering van de plannen. Wat gaat, waar en wanneer, precies plaatsvinden? Gelukkig heeft de gemeenteraad aan het college B&W een duidelijke opdracht meegegeven, die zij ook zal toetsen. B&W dient op zorgvuldige wijze uitvoering te geven aan het wijkontwikkelingsprogramma. Dit moet vergezeld gaan van snelle en eenduidige communicatie. Daarnaast dient er extra zorg en aandacht te zijn voor gedupeerden in de wijk.
Met de toezegging van het college B&W zich hard te maken voor deze zorg en het verbeteren van de communicatie kan het wijkontwikkelingsprogramma de goedkeuring dragen van het gros van de inwoners van Helmond West. Het doet wel pijn en verdriet voor degenen die hun geliefde stek, hun met hart en ziel geborgen huis en haard, op termijn moeten verlaten.
Aan de andere kant mogen degenen die door het besluit van de gemeenteraad hun huis gered zien nu eindelijk lang uitgestelde investeringen waarmaken. Het is hen gegund.
Zij hebben veel te lang moeten wachten op dit besluit. Een besluit dat door inertheid, wispelturigheid en besluiteloosheid maar niet genomen werd door de gemeente Helmond.
Hopelijk trekt het college B&W lering uit wat wijkbewoners en de gemeenteraad haar influisteren. Een aantal zaken zijn voor verbetering vatbaar. Goed luisteren naar inwoners, zorg dragen voor goede communicatie, arrogantie los laten en empathie tonen. Pas dan creëer je als gemeente optimaal draagvlak en schep je voorwaarden voor het mooie credo ‘samen meedenken en samen meedoen’.
Helmond West is te mooi om in de waan te laten. Laat het niet nog langer wachten op uitvoering van de mooie plannen. De gedupeerden inwoners willen, het algemeen belang dienend, ook graag hun individuele belangen geborgd zien. Zij zijn benieuwd welke compensatieregelingen de gemeente treft en of deze toereikend worden geacht. Stevige onderhandelingen staan ongetwijfeld op stapel. De vraag is alleen, wanneer?
Project Buiten Om (9): Horen, zien, zwijgen
12-01-2010
In december is de besluitvorming rondom de wijkontwikkelingsplannen Helmond West en mijn huis definitief geworden. Een geliefd huis raak ik driedubbel kwijt. Eén keer emotioneel, een gekoesterde eigen plek verdwijnt. Twee keer fysiek, het wordt gesloopt voor een nieuwe weg en nog erger, onverkoopbaar in de toekomst. Triest, bitter en zuur. Over de eerste schrik ben ik inmiddels heen. De angst en onzekerheid wat betreft de uitvoering blijft. Met argusogen zie ik het nieuwe jaar tegemoet.
Hopelijk houdt de politiek in Helmond een vinger aan de pols? Het college B&W is op het hart gedrukt, snel en helder de concrete plannen te communiceren, ten uitvoer te brengen en de belangen te behartigen van alle betrokkenen. Wijkbewoners en ondernemers zijn gevraagd mee te denken en mee te doen. Voorstanders van de plannen hebben hieraan gehoor gegeven en wederhoor gekregen.
Anders staat het met de gedupeerden die dankzij de plannen hun huis en/of bedrijf kwijt raken. Sinds de besluitvorming is er geen enkel geluid meer vernomen. Een troost is dat gedupeerden zich verenigd zien in een belangenvereniging. Een vereniging die met open vizier actie onderneemt, belangen behartigt en communicatie en voortgang bewaakt. Een vereniging die meedenkt en zelfs aanbevelingen doet in een zorgvuldig opgetekende Zienswijze.
Het is onbegrijpelijk en getuigt van arrogantie en onzorgvuldigheid dat het college B&W geen enkele inhoudelijke reactie geeft op de Zienswijze. Een Zienswijze die al op 13 november is overhandigd en is ondertekend door 35 leden van belangenvereniging BUITEN(ONS)OM.
Met grote moeite is een ontvangstbevestiging losgepeuterd. Hierin kondigt de gemeente aan dat zij binnen 6 weken (lees: voor 21 december) zal reageren. Helaas hult de gemeente Helmond zich liever in bureaucratie en navelstaarderij dan gedupeerde wijkbewoners en ondernemers te bedienen van een fatsoenlijk antwoord. Gemeente Helmond hanteert liever het credo: horen, zien en zwijgen.
Zonder inhoudelijke reactie te geven is het dan ook wrang om op 23 december een brief van de gemeente Helmond op de kerstmat te zien vallen, met daarin de aankondiging dat een vertegenwoordiger van de afdeling Grondzaken, in januari contact op gaat nemen met gedupeerden over de aankoop van hun huis en/of bedrijf. Een beroerde timing en tactiek. Zeker als je in ogenschouw neemt dat de vertegenwoordiger eerder verstek liet gaan in zijn voornemen, met alle gedupeerden in september 2009 al een afspraak te maken.
Zaken vooruitschuiven of uitstellen en het informatie stil- of achterhouden biedt geen vertrouwen voor goede onderhandelingen. Een Nieuwjaarsboodschap van gemeente en woCom aan wijkbewoners met daarin de woorden als … wij doen het niet alleen, maar samen met u … laat uw stem horen en breng ideeën naar voren … is daardoor nauwelijks geloofwaardig te noemen. Vooralsnog wacht belangenvereniging BUITEN(ONS)OM op antwoord.
Project Buiten Om (10): Onbehoorlijk bestuur
01-03-2010
Het kabinet Balkenende IV is gevallen en de gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur. Gedurende de verkiezingsstrijd lijkt de uitvoering van gemeentebeleid even stil te staan. Zo ook de uitwerkingen van het wijkontwikkelingsprogramma Helmond West. Of toch niet? De gemeentelijke grondaankoper heeft al een aanvang gemaakt met het werven van huizen die moeten wijken voor de plannen.
Vreemd eigenlijk. Een sloopvergunning is nog niet afgegeven. Het is daardoor niet mogelijk voor gedupeerden om eventueel bezwaar aan te tekenen. Een schriftelijke aankoopprocedure is niet op schrift gesteld en uitgereikt. De spelregels blijven vooralsnog onduidelijk.
Het kost gedupeerden veel kruim om telkens aan familie, vrienden en kennissen uit te moeten leggen dat nog geen klaarheid is gegeven. De plannen zijn al meer dan een half jaar geleden aangekondigd. In december heeft de gemeenteraad in haar besluit aangedrongen om grote zorgvuldigheid naar alle betrokkenen te betrachten en te voorzien in goede en snelle communicatie. Dat wil nog niet echt vlotten.
Voorafgaand aan de besluitvorming in de gemeenteraad heeft belangenvereniging BUITEN(ONS)OM haar zienswijze op het wijkontwikkelingsprogramma afgegeven aan B&W. Pas drie maanden later is er een reactie gekomen. Daarvoor was wel eerst een brandbrief aan de burgemeester nodig. B&W vraagt zich in haar reactie af of BUITEN(ONS)OM nog wel behoefte heeft aan terugkoppeling. De gemeenteraad heeft immers al haar goedkeuring verleend aan het wijkontwikkelingsprogramma. Met deze vooronderstelling gaat B&W voorbij aan de kritiek en voorstellen die zorgvuldig zijn vastgelegd in de zienswijze van de belangenvereniging.
De gemeente neemt gedupeerden niet echt serieus. Herhaaldelijke verzoeken van BUITEN(ONS)OM om te worden gehoord in de wijkontwikkelingsplannen worden niet of nauwelijks beantwoord. Tijdens een recente klankbordvergadering Helmond West meldde de voorzitter, die tevens coördinerend wethouder Helmond West en wethouder Welzijn is, dat meedenken en meedoen alleen is toegestaan binnen bestaande bewonersverenigingen. Niet echt democratisch. De bewonersverenigingen vertegenwoordigen alleen huurders. Op die manier worden wooneigenaren en ondernemers niet in de plannen betrokken en gekend. Dit creëert selectief draagvlak.
In de klankbordvergadering werden de eerste uitwerkingen van het wijkontwikkelingsprogramma gepresenteerd. De wijkbewoners reageerden alert met kritische vragen. De wethouder zegde toe, op korte termijn, een schriftelijke aankoopprocedure aan huiseigenaren te versturen. Woningbouwvereniging woCom gaat huurders uitnodigen voor een individueel gesprek. Echter pas nadat een sloopvergunning is afgegeven. De gemeente gaat een informatieavond voor ZZP-ers organiseren waarin zij uitleg krijgen over hun situatie. Al met al een vruchtbare klankbordvergadering die een beetje gemoedsrust brengt in Helmond West.
Project Buiten Om (11): Spagaat in draagvlak
16-04-2010
De krokussen schieten uit de grond. Met een gemengd gevoel zie ik aarde en bloemknoppen openbarsten in mijn tuin. Hoor de vogels flirtend fluiten. Sommigen bouwen al een nest. De lente lonkt. Maar niet voor mij. Ik verblijf nog volop in herfst en winter. Mijn huis, op sterven na dood, huivert en wacht op sloop.
Vol goede moed blijf ik strijden voor wijk en woning. Dit wordt door sommige wijkbewoners met argusogen bekeken. Hoe haalt iemand het in zijn hoofd om voor zijn wijk te strijden als hij die wijk op termijn zelf moet verlaten? Ook de opbouwwerker kan het maar moeilijk vatten. Voor zijn gevoel roep ik weerstand over mij heen als ik voor wijk, huis en haard strijd en gelijktijdig wil participeren in nieuwe wijkontwikkelingsplannen. Een patstelling die niet uitnodigt voor deelname aan meedenkgroepen. Voor mijn gevoel hoeft het één het ander niet uit te sluiten. Desondanks besef ik terdege dat ook mijn verstand en gevoel soms met elkaar in spagaat liggen.
Met lede ogen zie ik toe hoe niet alleen mijn huis, maar ook ikzelf, gesloopt dreigen te worden uit mijn geliefde wijk. Dat sta ik niet toe. Helmond West en ik zijn mij veel te lief. Helaas kan ik niet bogen op jarenlang geworteld zijn. Niet als wijkbewoner noch als Helmonder. Maar ook mijn hart kan verloren gaan. Betrokkenheid, mededogen en met elkaar in gesprek blijven, dat is wat er toe doet. Troost vind ik in het hart onder de riem, mij toegestoken door buurtbewoners, vrienden en familie.
Het is aan sommigen moeilijk uit te leggen dat je enerzijds mee wil praten in uitvoering van nieuwe wijkplannen, terwijl je anderzijds ook mogelijk stokken in wielen steekt van deelplannen, die in jouw ogen slecht ontwikkeld zijn. Dan mag je niet meer meepraten en wordt je buitengesloten. In mijn opinie en mijn ervaring is er pas sprake van succesvol projectwerk als zowel de grootste voor- als tegenstanders in onderling gesprek tot elkaar komen. Pas dan ontstaat ruimte en mogelijkheid voor draagvlak. Onderhandeling, sloop en wederopbouw zijn dan slechts een fluitje van een cent.
Helaas is die ruimte nog steeds niet gegeven. Veel wijkbewoners en ondernemers in Helmond West zijn nog steeds in afwachting van concrete toelichting van wijkontwikkelingsplannen. Zij hopen dat het nieuwe college, de nieuwe raad, de nieuwe raadscommissies en de uitvoerende ambtenaren, inzicht, tijd en moed vinden om belanghebbenden en mogelijk gedupeerden tijdig in te lichten. In Helmond West zijn de wijkbewoners en ondernemers het beu om informatie in last minute vorm of erger nog, achteraf tot zich te nemen. Zij nemen geen genoegen met mosterd na de maaltijd.
Project Buiten Om (12): Nieuwe wethouder
05-06-2010
Aan de vooravond van de landelijke verkiezingen hangt een waas van rust over Helmond West. Schijn bedriegt. Enkele wijkbewoners hebben hun huis al verlaten. Uit een veel te kleine woningvijver hebben zij een nieuwe stek gehengeld. Niet bepaald iezie.
Voorzichtig treedt het nieuwe college naar buiten. Aangenaam verrast ontving ik een uitnodiging van de nieuwe coördinerende wethouder Helmond West. Voor kennismaking. Kennismaking met wie? Met mij persoonlijk of als voorzitter van Belangenvereniging BUITEN(ONS)OM? Eerst maar op persoonlijke titel.
Samen met mijn vrouw toog ik naar de wethouder. We hadden een goed gesprek waarin gelegenheid werd geboden om persoonlijke onvrede rondom de wijkontwikkelingsplannen kenbaar te maken. Dit vond gehoor. Verkapt bood de wethouder excuus aan voor zaken die niet soepel verliepen in de vorige collegeperiode. Hij beloofde verbetering in communicatie.
Een week later werd de daad bij het woord gevoegd. Ik ontving een uitnodiging voor hernieuwde kennismaking tussen gemeente en belangenvereniging BUITEN(ONS)OM. Ook kreeg de vereniging eindelijk bericht dat een informatieavond georganiseerd zou worden voor gedupeerde huurders van garageboxen en bedrijfspanden.
Intussen heeft de informatieavond plaatsgevonden. Voor het gemak waren tevens bewoners en ondernemers uitgenodigd, woonachtig tussen het spoor en de Heeklaan. Zij waren tot nu toe verstoken gebleven van persoonlijke toelichting op de plannen. In twee aparte sessies werd voor beide groepen de laatste stand van zaken toegelicht.
In de eerste sessie kwam vooral bereikbaarheid ter sprake. De artist impression van Tracé BuitenOm toonde geen enkele verkeersaansluiting met het gebied tussen spoor en Heeklaan. Vraagtekens alom. Dat wordt een moeilijke opdracht. Ook werd onvrede uitgesproken over het feit dat er drie jaar lang bouwactiviteiten plaats zullen vinden met grote gevolgen voor de bereikbaarheid. Om nog maar te zwijgen over de consequenties van trillingen met betrekking tot het heiwerk?
In sessie twee gaf de wethouder uitleg, hoe en door wie de huurders van garageboxen en bedrijfspanden gecompenseerd gaan worden. De eigenaar verkoopt de percelen in verhuurde staat aan de gemeente. Op twee manieren biedt de gemeente compensatie. Huurders van bedrijfspanden ontvangen een wettelijk vastgestelde compensatie. De garageboxhouders komen daarvoor niet in aanmerking. De vraag is of dit zo is? De gemeente biedt als goeddoening een vergoeding van 750 euro per huuropzegging. Ik ben benieuwd of woCom dit ook doet voor haar garageboxhouders in de Itterestraat?
Het is een doekje voor het bloeden. Door het verdwijnen van de 110 garageboxen zullen de parkeerproblemen in de wijk toenemen. Dat het parkeerprobleem in heel Helmond speelt is een dooddoener. Wellicht een idee om de Zuid Willemsvaart te dempen voor zowel ondergrondse als gelijkvloerse parking?
Helaas was voor de informatieavond geen pers uitgenodigd. Ook Stichting Buurtbeheer Helmond West had geen uitnodiging ontvangen. Voor gemeente Helmond een gemiste kans op burgerparticipatie. Zeker nu de Klankbordgroepen definitief zijn ontmanteld.
Of Tracé BuitenOm überhaupt doorgang vindt valt te bezien. Zeker gezien de aanhoudende economische recessie en de vele onderzoeken die nog plaats moeten vinden. De verworven percelen zullen in dat geval ongetwijfeld een dankbare bestemming vinden als dure bouwgrond. De gemeentelijke grondaankoper wist te melden dat het niets verandert aan de waardebepaling van de percelen. Maar daarover heb ik grote twijfel.
Project Buiten Om (13): Chronologische terugblik
02-09-2010
Het is ruim een jaar geleden dat wijkontwikkelingsplannen in Helmond West bekend werden gemaakt.
Dit had grote impact op wijkbewoners en leidde tot oprichting van een belangenvereniging. Tijd voor een korte terugblik. Eerst een chronologische opsomming van data en feiten om inzicht te geven in acties die zijn ondernomen om de informatie rondom de wijkontwikkelingsplannen helder te krijgen.
06-07-09: Coördinerend wethouder Helmond West bezoekt onaangekondigd wooneigenaren met de mededeling dat hun huis gesloopt wordt voor de completering stedelijke binnenring
13-07-09: Informatieavond aanvankelijk voor wooneigenaren, maar na beraad, ook voor andere gedupeerden (verenigingen, ondernemers, etc…)
14-07-09: Bekendmaking Wijkontwikkelingsplannen Helmond West (WOP) aan wijkbewoners
10-08-09: Oprichting Belangenvereniging BUITEN(ONS)OM
14-08-09: Zorgbrief van BB(O)O gericht aan B&W, raadscommissie Ruimtelijk Fysiek en de pers
23-08-09: Radio-interviews met leden BB(O)O over WOP t.b.v. Brabant Nieuws (Omroep Brabant)
24-08-09: Tv-opnamen met leden BB(O)O over WOP t.b.v. Brabant Nieuws (Omroep Brabant)
30-08-09: Commissie Ruimtelijk Fysiek is verrast door plan West. Opdracht is niet goed uitgevoerd. (artikel Zondagnieuws)
02-09-09: Verwarring over aantal te slopen woningen (artikel Eindhovens Dagblad)
09-09-09: Gesprek met opbouwwerker over onrust in Helmond West met voorzitter BB(O)O
30-09-09: Gesprek bestuur BB(O)O met twee wethouders en diverse gemeenteambtenaren
08-10-09: Forumavond met fractievoorzitters m.b.t. WOP Helmond West georganiseerd door BB(O)O
10-10-09: Radio-interview Stadsradio Helmond met voorzitter BB(O)O
13-10-09: Presentatie voorlopige Zienswijze WOP Helmond West van BB(O)O in spreektijd voorafgaand aan commissievergadering Ruimtelijk Fysiek
13-10-09: Presentatie WOP Helmond West en bijbehorende raadstukken door gemeenteambtenaren aan raadscommissie Ruimtelijk Fysiek
03-11-09: Aanbieden definitieve Zienswijze WOP Helmond West van BB(O)O aan B&W en pers
10-11-09: Tv-opname met leden vertegenwoordigers BB(O)O over WOP voor Tv Kanaal Helmond
10-11-09: Brandbrief BB(O)O voorgelezen in spreektijd voorafgaand aan gecombineerde raadscommissievergadering (commissies RF / MO&E / S) over concept WOP Helmond West
01-12-09: Raadsvergadering besluitvorming WOP Helmond West. Plannen worden goedgekeurd met voorbehoud dat gedupeerden goed geïnformeerd en voldoende gecompenseerd worden.
26-01-10: Brief aan burgemeester Helmond over uitblijven inhoudelijke reactie op Zienswijze BB(O)O
28-01-10: Telefoongesprek voorzitter BB(O)O met opbouwwerker n.a.v. onrust en onduidelijkheid bewoners over uitvoering plannen WOP
29-01-10: Buiten(Ons)Om wacht tevergeefs op antwoord (artikel Eindhovens Dagblad)
01-02-10: Verzoek aan grondaankoper gemeente Helmond om aankoopprocedure op schrift te stellen
04-02-10: Brief van B&W met reactie op Zienswijze BB(O)O
24-02-10: Vergadering Klankbordgroep Helmond West met toezegging wethouder dat BB(O)O een aankoopprocedure op schrift ontvangt en dat er op verzoek van BB(O)O een informatieavond komt voor garageboxhouders en huurders bedrijfspanden
12-03-10: Officieel sloopbericht woningbouwvereniging woCom aan huurders (tevens ingangsdatum Sociaal Plan)
17-03-10: Gesprek met opbouwwerker over actieve rol voor BB(O)O binnen WOP Helmond West
26-03-10: Schriftelijke aankoopprocedure op hoofdlijnen ontvangen
02-06-10: Informatieavond afbouw stedelijke ring voor garageboxhouders en huurders bedrijfspanden. Tevens zijn uitgenodigd bewoners van de overzijde van de spoorlijn die nog niet persoonlijk geïnformeerd zijn
09-06-10: Overleg nieuwe coördinerend wethouder Helmond West en gemeenteambtenaren ter kennismaking met bestuur BB(O)O.
29-06-10: Uitnodiging aan BB(O)O voor deelname aan de Meedenkgroep Openbare Ruimte
30-06-10: Ondertekening Samenwerkingsovereenkomst Helmond West door gemeente Helmond en woningbouwvereniging woCom.
05-07-10: Toezegging afspraak coördinerend wethouder voor inhoudelijke bespreking Zienswijze B(O)O) op hoofdlijnen in september 2010.
21-07-10: Eerste bijeenkomst Meedenkgroep Openbare Ruimte
Bovenstaande activiteiten hebben wijkbewoners en leden van de belangenvereniging behoorlijk kruim en tijd gekost. Gelukkig heeft het ook resultaat opgeleverd. Netwerken zijn ontstaan en er is draagvlak gecreëerd. Scepsis ten aanzien van wijkontwikkelingsplannen én de belangenvereniging is omgebogen naar erkenning, acceptatie en waardering. Laat niet onverlet dat een aantal zaken geen goedkeuring dragen. Zoals de incorrecte en onvolledige weergave van cijfers waarop de uiteindelijke besluitvorming van wijkontwikkelingsplannen is gebaseerd.
Moeizame communicatie met de gemeente werkte vertragend en verlammend op het helder krijgen van standpunten. Onduidelijkheid rondom te slopen panden zorgde voor verwarring. De opdracht die door de gemeenteraad werd meegegeven aan het college is niet naar behoren uitgevoerd. Raadscommissies werden laat en onvolledig ingelicht waardoor beslissingen overhaast en niet goed overwogen genomen zijn. Het tijdverschil in datering en overhandiging van raadsstukken die ten grondslag liggen aan de besluitvorming bevestigd dit.
Vooralsnog handhaaft de belangenvereniging het standpunt dat completering van een stedelijke binnenring niet thuishoort in een drukke woonwijk. Zeker als mogelijke alternatieven niet of onvoldoende zijn onderzocht.
Op dit moment wordt door gemeente Helmond in diverse projectgroepen gewerkt aan de voorbereidingen op de uitvoering van de diverse bouwstenen uit het WOP. Op het gebied van communicatie en burgerparticipatie komt langzaam garen op de klos. De nieuwe website www.helmondwest.nl en de Meedenkgroepen leveren hieraan een positieve bijdrage.
Helmond West staat aan de vooravond van uitvoering van de wijkontwikkelingsplannen. Een aantal bewoners heeft al een nieuwe woning gevonden of is daarmee bezig. Nu maar hopen dat de economische crisis geen vertragende factor wordt. Met regelmaat wijzigen de bouwplannen in diverse Helmondse projecten. De wijkbewoners in Helmond West wachten met geduld de herontwikkeling af. Dat doen ze immers al jaren.
Project Buiten Om (14): Compensatie garageboxhouders
13-11-2010
De uitwerking van de wijkontwikkelingsplannen in Helmond West verloopt erg traag. Na wat gesprekken met de coördinerend wethouder Helmond West en gemeenteambtenaren was er aanvankelijk hoop gecreëerd op een wat vlottere aanpak en betere communicatie van zaken. Het blijken maar weer eens harde lessen. Het geduld wordt weeral eens op de proef gesteld. En weer wordt duidelijk dat het de gemeente is die de maat bepaald.
Waar hebben we het over? Sinds 2 juni 2010 wachten zo’n 80 garageboxhouders die hun garagebox verliezen door de aanleg van de stedelijke ring op een vergoeding die is toegezegd. Vanaf het moment dat zij de huur opzeggen ontvangen zij namelijk 750 euro compensatie. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
Na herhaaldelijke verzoeken om ook de daad bij het woord te voegen is er nog steeds geen regeling getroffen. De gemeente verschuilt zich achter de gemeentelijke grondaankoper die in onderhandeling zou zijn met de eigenaar van de garageboxen. Er moet eerst nog een minicontract opgesteld worden. Daar blijken meer dan 4 maanden voor nodig te zijn. Tot op heden hebben de garageboxhouders nog geen minicontract tegemoet gezien en weten zij niet wat te doen. Zij leveren hun sleutel voorlopig nog niet in en betalen vanaf het moment van huur opzeggen geen huur meer. Het wachten blijft nu op de 750 euro compensatie.
Als belangenvereniging probeer je de vinger aan de pols te houden. Tijdens een gesprek met de coördinerend wethouder en zijn gemeenteambtenaren (21-10-2010) kun je aandacht vestigen op de vertraging. De wethouder bevestigt dat het lang wachten op een regeling erg vervelend is voor gedupeerden en geeft opdracht om dit zo spoedig mogelijk op te lossen. Hoopvol wachten gedupeerden dan op het minicontract. Alleen helaas, de communicatie valt stil.
Vervolgens kun je als belangenvereniging nogmaals de zaak onder de aandacht brengen bij de gemeenteambtenaar die opdracht heeft gekregen van de wethouder om dit verder te regelen en in goede banen te leiden. De belangenvereniging stuurt een mailbericht op 3 november 2010. Dit wordt niet beantwoord. Na een herhalingsmail op 9 november komt er eindelijk antwoord. De gemeenteambtenaar is helaas door ziekte niet in de gelegenheid geweest om te antwoorden maar gaat er spoedig achteraan. Hij verwijst in de beantwoording van de mail naar een afspraak die er nu ligt tussen de grondaankoper en de eigenaar van de garageboxen. De afspraak staat gepland voor 12 november 2010. We zijn zeer benieuwd of er nu op initiatief van de gemeente uitsluitsel komt.
Gelukkig draagt de eigenaar van de garageboxen ook zorg voor de huurders. Want hij wil de zaken voor hun netjes regelen. Afwachten maar dus weer. We hebben als belangenvereniging de gemeente Helmond gevraagd om in ieder geval voor december uitsluitsel te geven hoe één en ander geregeld wordt voor de garageboxhouders. Het zou helemaal mooi zijn als dan ook het minicontract klaar is.
Project Buiten Om (15): Reactie op Zienswijze
25-01-2011
Het is rustig rondom de uitvoering van wijkontwikkelingsplannen in Helmond West. Januari heeft nog weinig nieuws gebracht. Achter de gemeentecoulissen wordt hard gewerkt. 2011 wordt een belangrijk jaar. In 2011 worden namelijk de wijzigingen van bestemmingsplannen verwacht.
Ook worden in 2011 de eerste resultaten van milieuonderzoeken verwacht. De bewoners zijn vooral benieuwd naar de onderzoeken op het gebied van luchtkwaliteit en geluidshinder.
Voorzichtige resultaten zijn geboekt rondom de compensatie voor garageboxhouders die een garagebox hebben op het bedrijvencomplex in de Berlaerstraat. Na een half jaar wachten is er eindelijk een minicontract opgesteld door de eigenaar van de garageboxen en de gemeente. Garageboxhuurders ontvangen nu bij opzegging van de huur en het inleveren van de sleutel een vergoeding van 750 euro. Het gaat om circa 80 garageboxen. Dit is ook goed nieuws voor de 18 garageboxhouders in de Itterestraat. Zij zullen naar verwachting eenzelfde compensatie ontvangen van gemeente Helmond die de garageboxen heeft overgenomen van de woCom en nu dus eigenaar is. Over de compensatie naar huurders van bedrijfspanden zijn nog geen gegevens bekend.
In een mailbericht aan de raadscommissieleden RF en MO&E heeft de belangenvereniging BUITEN(ONS)OM haar zorg uitgesproken of het bedrag (9,9 miljoen euro) dat gereserveerd is voor grondverwerving ten behoeve van het tracé BuitenOm wel afdoende zou zijn. De mail is besproken in de raadscommissievergadering Ruimtelijk Fysiek van 16 november 2010 bij agendapunt 4. Krediet afronding stedelijke ring (tracé BuitenOm). Op het door de vereniging berekende tekort van ruim 1,3 miljoen euro werd door de wethouder Verkeer en Stedelijk Beheer niet inhoudelijk ingegaan. De wethouder zegde wel toe dat het gereserveerde budget zeker niet overschreden zal worden.
De belangenvereniging BUITEN(ONS)OM heeft na lang wachten ook eindelijk een inhoudelijk antwoord gekregen op haar zienswijze die zij op 3 november 2009 heeft afgegeven aan het college B&W. Op 21 oktober 2010 vond een gesprek plaats met coördinerend wethouder Helmond West en de betrokken gemeenteambtenaren. De wethouder en de gemeenteambtenaren gaven toe dat zij zich vergist hebben in het aantal te slopen objecten (woningen, bedrijfspanden, garageboxen) ten behoeve van de realisatie van tracé BuitenOm. Door de enorme tijdsdruk is er ook geen gedetailleerde kostenberekening gemaakt voor het tracé BuitenOm. Het feit dat de voorkeur voor tracé BuitenOm boven de keuze Cortenbachtracé, door het college B&W is bepaald, nog voordat de gemeenteraad op de hoogte is gesteld, werd door de wethouder noch bevestigd noch ontkent.
De wethouder gaf na het gesprek aan dat gezien de complexiteit van het WOP Helmond West met al zijn bouwstenen in combinatie met de tijdsdruk in besluitvorming, het onvermijdelijk is gebleken dat er niet altijd zorgvuldig is omgegaan met de communicatie en de doorberekening van cijfers. Dit zou echter niet van doorslaggevende betekenis zijn geweest in de bepaling van keuzes die uiteindelijk gemaakt zijn. De belangenvereniging sprak na afloop van het gesprek de waardering uit dat er nu eindelijk door de gemeente meer inhoudelijk gereageerd is op de Zienswijze en dat de gemeente toegeeft dat er niet altijd goed gecommuniceerd is naar bewoners, raadscommissies en gemeenteraad en dat er fouten zijn gemaakt in de doorberekening van cijfers voor de beide Tracékeuzes. De vereniging betreurt het wel dat door de late reactie van de gemeente op de Zienswijze de belangenvereniging de mogelijkheid is ontnomen om zaken aan de orde te stellen binnen de gemeenteraad voorafgaand aan de besluitvorming. Mogelijk had de besluitvorming dan een andere wending genomen en beter onderbouwd kunnen worden.
Een troost is dat de activiteiten die de belangenvereniging onderneemt, gewaardeerd worden door de wijkbewoners en ook door degenen die de regie hebben bij het wijkontwikkelingsplan. Rond de jaarwisseling mocht de voorzitter van de belangenvereniging een mooi bloemstuk ontvangen van woningbouwvereniging woCom als dank voor de inzet in de wijk Helmond West. De participatie in de Meedenkgroep Openbare Ruimte werd door gemeente Helmond beloond met een vrijwilligersattentie als dank voor de inzet.
Project Buiten Om (16): Meedenkgroepen
29-03-2011
De vogeltjes zijn druk bezig met het bouwen van nieuwe nesten in onze tuin. De natuur maakt zich op voor een nieuwe lente. Ook de wijkontwikkelingsplannen in Helmond West beginnen langzaam vorm en kleur te krijgen. Ze zien steeds meer licht. Het live getwitter in de tuin overstemt vooralsnog het digitaal getwitter op internet. Voor hoelang nog? De tijd begint langzaam te dringen. Van bouwactiviteiten is echter nog geen sprake. Ligt de gemeente wel op schema? Achter de schermen wordt hard gewerkt.
Af en toe verschijnen er kleine berichten in de pers. Ook wordt de website die speciaal voor de plannen is ingericht steeds beter benut en actueel gehouden. Op website www.helmondwest.nl is onder het kopje 'Planning' een mooie animatie opgenomen die in 3 minuten vogelvlucht laat zien wat er allemaal op sprong staat in de wijk. Hier zijn ook andere berichten te vinden. Thomas Rau is aangewezen als architect van de nieuw te bouwen Wijkhuis Brede School. Hij wordt één van de smaakmakers van Helmond West.
De Meedenkgroepen beginnen langzaam vaste vorm en bezetting te krijgen. Er zijn vier Meedenkgroepen in het leven geroepen. Zelf maak ik deel uit van Meedenkgroep Goorloop – stedelijke verkeersring. Er zijn inmiddels drie bijeenkomsten geweest. De gemeente laat de plannen zien en de Meedenkgroep levert commentaar en geeft advies. Er moeten nog behoorlijk wat lastige (verkeers)knopen doorgehakt worden. Een kort verslag met belangrijke besluiten wordt na afloop van iedere Meedenkgroepvergadering op www.helmondwest.nl geplaatst.
Het gedeelte stedelijke verkeersring dat door Helmond West gaat lopen heeft sinds kort een nieuwe naam gekregen. De werknaam Tracé BuitenOm is omgedoopt tot Kasteelherenlaan, een naam met meer cachet. Daar zouden de kasteelheren Berlaer, Cortenbach en Arberg zeer blij mee zijn geweest. De drukke weg loopt ver buiten het kasteel om. De kasteelheren zouden er geen last van hebben gehad. Of de bewoners aan deze drukke weg er last van krijgen is en blijft de grote vraag.
Door toename van het verkeer zal het milieu onder druk komen te staan. Met als gevolg, grotere geluidsoverlast en grotere uitstoot CO2 en fijnstof. In het ontwerpbestemmingsplan ten behoeve van de Wijkhuis Brede School wordt niet gerept over de stedelijke verkeersring die binnen 500 meter van de school gaat lopen. Er is dus geen extra uitgebreid onderzoek gedaan naar de te verwachten milieuoverlast. Dat is een kwalijke zaak. De wijkbewoners in Helmond West krijgen veel te slikken. Hopelijk slikken ze niet alles.
Project Buiten Om (17): Wijkmanifestatie
23-06-2011
Er valt de laatste tijd van alles te vieren in Helmond West. Dat gaat gepaard met toeters en met bellen. Onder het mom van die wijk heeft het zwaar. Er staan zoveel veranderingen op sprong. Het is dan ook belangrijk om de buurtbewoners een hart onder de riem te steken. Om ze op een aangename wijze te informeren en ze deelgenoot te maken van veranderingen in de wijk.
Ja, de vlaggen worden volop uitgehangen en ook de loftrompet wordt uitgestoken. Het kan niet op. Aan de ingangspoorten van de wijk kondigen houten welkomstborden aan dat in Helmond West de mensen “Samen de wijk vernieuwen”. Iedereen voelt zich aangesproken. Dat belooft. Gemeente Helmond, woCom, buurtverenigingen, meedenkgroepen, bewoners en ondernemers, samen slaan ze de handen ineen.
Op de plek waar straks de Wijkhuis Brede School gaat verrijzen is alvast het terrein afgebakend met hekken. Kleurrijke banieren scanderen welluidende teksten: ‘Onze nieuwe school’, ‘De plek waar West samenkomt’, ‘Samen één gastvrij kindcentrum’, ‘Wie ha dè naw gedaacht’. Met vlag en wimpel wordt een voorschot op de toekomst genomen. Maar eerst moet op de tekentafel de school nog een gezicht krijgen. Een duurzame aannemer zal voor body moeten zorgen. In 2013 opent Wijkhuis Brede School dan haar poorten voor body en soul. En dat allemaal binnen de 5 O’s. Zij biedt de buurtbewoners dan ontmoeting, ontspanning, onderwijs, ondersteuning en opvang.
De ondernemers van het Combicentrum hebben met Hemelvaart alvast de metamorfose van hun winkelcentrum feestelijk ingeluid. Middels een Wijkmanifestatie presenteerden zij zich in samenwerking met buurtverenigingen en Buurtbeheer Helmond West aan wijkbewoners en gemeentelieden. Een succesvolle onderneming die voortaan tweejaarlijks wordt herhaald. Nu is het nog wachten op grotere parkeervakken, klinkerbestrating en extra parkeerplaatsen. Liefst zonder blauwe stoeprand.
Momenteel loopt Helmond West met haar wijkontwikkeling wel een beetje voor de fanfare uit. Vooral op het gebied van volkshuisvesting. Door renovatie in de wijk ontstaat woningnood. Waar moeten de bewoners naartoe waarvan de huizen binnenkort gesloopt gaan worden? Ook zij willen graag blijven wonen in hun mooie wijk, dicht bij het centrum en straks grenzend aan het groen. Wat is het dan wrang om het grote informatiebord aan de Suurhoffstraat te zien staan. Een bord dat al meer dan een jaar doet geloven dat er nieuwe huizen zullen komen. Huurwoningen, zoals aanvankelijk beloofd. Maar helaas, daarvoor ontbreekt het geld bij woningbouwvereniging woCom. Een aannemer is nog niet gevonden. Voorlopig wordt er eerst gesloopt.
Project Buiten Om (18): Duurzaamheid
24-11-2011
De wijkontwikkeling in Helmond West komt voorzichtig op gang. In september 2009 is het wijkontwikkelingsplan met veel toeters en bellen aangekondigd. Twee jaar later is de uitvoering van de wijkontwikkelingsplannen eindelijk in een fase aanbeland van bekendmaking en onthulling van voorlopige ontwerptekeningen en startseinen voor bouwplannen. In november is voor twee bouwprojecten, Suurhoffstraat en Hertoghof, een feestelijk startsein afgegeven. Voor de Suurhoffstraat is na vijf jaar tijd eindelijk een projectontwikkelaar gevonden die de klus gaat klaren. Ook het ontwerp van de stedelijke verkeersring begint langzaam vorm te krijgen. Het voorlopig ontwerp wacht alleen nog op een definitief ontwerp. De Wijkhuis Brede School heeft een definitief gezicht gekregen. Architectenbureau RAU heeft een mooi en duurzaam ontwerp afgeleverd. In 2013 wordt de school niet alleen bezocht door kinderen maar ook verwarmd door kinderen. Via een ingenieus warmte-terugwin-systeem wordt lichaamswarmte opgevangen. Het wordt de trots van Helmond West.
Helmond West, in de volksmond ’t Haagje genoemd, wordt klaargestoomd voor duurzaamheid. De Provincie Noord Brabant heeft deze achterstandswijk gebombardeerd tot modelwijk en behoorlijk wat subsidie toegekend. In de ‘Week van West’ is een hele week in november aandacht besteed aan uitleg over duurzaamheid en energiebesparing. Helaas werden de activiteiten niet erg druk bezocht. Tijdens de informatiedag waren bijna net zo veel organisatoren en bestuurders aanwezig als wijkbewoners. In totaal zijn een twintigtal wijkbewoners geteld. De wijkbewoners hebben voorlopig andere zaken aan hun hoofd. Ingrijpende veranderingen en sloopactiviteiten zetten de wijk op spanning. Lof gaat wel uit naar gemeente Helmond, woCom, Waterschap AA en Maas en Provincie Noord Brabant. Zij getroosten zich veel moeite om duurzaamheid op de kaart van Helmond West te zetten.
Dat kan helaas niet gezegd worden van de inspanningen die woCom en gemeente Helmond doen om passende woonruimte te vinden voor gedupeerden huurders in Helmond West. In de communicatie naar bewoners komt dit pijnlijk naar voren als tegelijkertijd twee tegengestelde beschouwingen over de inspanningen verschijnen in de Wijkkrant Helmond West en de Nieuwsbrief Helmond West. De eerste beschouwing is geschreven door verontruste huurders in hun wijkblad en verhaalt over het gebrek aan inspanningen van woCom. De tweede beschouwing is een louter positief verhaal geschreven door woCom in de nieuwsbrief die uitgegeven wordt door gemeente Helmond en woCom. Beide publicaties vielen een dag na elkaar in de bus bij alle wijkbewoners Helmond West. Dat vraagt om uitleg.
Als belangenvereniging BUITEN(ONS)OM probeer je te bemiddelen door navraag te doen bij zowel de huurders als bij woCom en gemeente Helmond. Het verhaal van de gedupeerde huurders blijkt dan nog triester te zijn dan het door hen ingezonden stuk. Door woCom en gemeente Helmond wordt vervolgens niet gereageerd op een zorgmail die verstuurd is door de vereniging in juli. Pas eind oktober komt er na een aantal herhalingmails en een telefoongesprek, gevoerd op initiatief van de vereniging, een reactie van een leefbaarheidconsulent van woCom: “O, maar wij hebben de vereniging een mail gestuurd. Daar is niet op gereageerd. Daarmee hebben wij de zaak afgedaan als zijnde afgehandeld”. De mail is echter nooit ontvangen door de vereniging. Gelukkig bleek wel uit het telefoongesprek dat er nu meer inspanningen gedaan worden door woCom. Mede op verzoek van gemeente Helmond, want er is plots haast geboden. De huizen dienen in februari 2012 opgeleverd te worden. Navraag bij gedupeerde huurders blijkt dat nog steeds in een aantal gevallen niet met de nodige zorgvuldigheid en empathie gehandeld wordt. Als belangenvereniging blijf je er dan voor waken dat ten dienste van algemeen belang ook individuele belangen gekoesterd worden. Het zou woCom en gemeente Helmond sieren als zij alle gedupeerden een glimlach rondom de mond kunnen toveren.
Project Buiten Om (19): Met twee maten meten
29-09-2012
Het is even geleden dat ik berichtte over ontwikkelingen rondom het wijkontwikkelingsplan Helmond West. Dat heeft als reden dat de ontwikkelingen mij onlangs ook persoonlijk troffen. De impact die dit heeft gehad op mijn schrijven is groter geweest dan ik dacht. Het was noodzakelijk om even afstand te nemen.
In het voorjaar van 2012 had ik een gesprek met de coördinerend wethouder Helmond West over de compensatie voor garageboxhuurders van woningbouwvereniging woCom. De Belangenvereniging BUITEN(ONS)OM had namelijk geconstateerd dat er met twee maten gemeten wordt voor wat betreft de compensatieregeling aan garageboxhuurders, die hun garages gesloopt zien als gevolg van de aanleg van de Kasteelherenlaan. Huurders van garageboxen van particulier Verbakel worden WEL gecompenseerd, huurders van garageboxen van woningbouwvereniging woCom NIET.
De gemeente Helmond verstrekt aan 80 garageboxhuurders van Verbakel, een compensatie van 750 euro per garagebox. De 18 garageboxhuurders van woCom ontvangen niets. Zij kloppen op hun kin. Navraag hierover bij projectmanager Kasteelherenlaan / Goorloopzone en bij coördinerend wethouder Helmond West, geeft geen bevredigend antwoord. Zij verwijzen mij door naar woCom.
Navraag bij de Teamleider Leefbaarheid woCom geeft ook geen bevredigend antwoord. In het Sociaal Plan dat is afgesloten met de vier woningcorporaties in Helmond en met het platform Helmondse Bewonersorganisaties staat niets vermeld met betrekking tot vergoedingen van garageboxen. Ook komen de garageboxhuurders van woCom niet in aanmerking voor een nieuwe garagebox. Die zijn simpelweg op korte termijn niet voorradig. Als ik de wethouder aanspreek op het feit dat gemeente Helmond kartrekker is in het Wijkontwikkelingsplan Helmond West en daarmee ook eindverantwoordelijk voor compensatieregelingen, belooft de wethouder navraag te doen bij woCom.
De uitkomst van het gesprek moet ik twee weken later zelf achterhalen. Helaas is er geen geld beschikbaar voor de gedupeerde garageboxhuurders van woCom want er is geen compensatieregeling opgenomen in het Sociaal Plan. De gemeente Helmond wil de compensatie ook niet voor haar rekening nemen. Zij is bang een precedent te scheppen voor toekomstige ontwikkelingsprojecten.
Dat vind ik bijzonder en aanmatigend. Onder voorbehoud dat gedupeerden gecompenseerd worden is wel het wijkontwikkelingsplan goedgekeurd. Door alle fracties in de gemeenteraad in december 2009. Bijna drie jaar later als puntje bij paaltje komt, wordt ineens met twee maten gemeten. WEL compensatie geven aan garageboxhuurders die huren van particulier Verbakel en NIET aan garageboxhuurders die huren van woningbouwvereniging woCom. Dan zou ik het woord precedent toch echt niet meer in de mond durven nemen.
Gelukkig wordt er in de Meedenkgroep Goorloopzone / Stedelijke verkeersring meegedacht. Tijdens één van de vergaderingen is gehoor gegeven aan deze bestuurlijke dwaling. WoCom en de andere woningbouwverenigingen zullen geattendeerd worden op het missen van de regeling in het Sociaal Plan. Daarmee wordt hopelijk compensatie voor huurders van garageboxen bij onteigening voor de toekomst geborgd. Het is het enige wat mogelijk troost biedt aan de garageboxhuurders van woCom die hun auto niet meer kwijt kunnen in de wijk.
De garageboxen van de woCom zijn inmiddels gesloopt. De garageboxen van Verbakel nog niet. Er is nog wel een lijst voorradig met adressen van de voormalige huurders van de garageboxen, aldus de Teamleider Leefbaarheid woCom. Misschien kunnen de gemeente Helmond en woCom toch nog eens de handen ineen slaan om de gedupeerde garageboxhuurders van woCom eenzelfde compensatie te verlenen dan de garageboxhuurders van Verbakel. Het zou ze sieren! De aankopen van de woningen in de Itterestraat zijn gunstig verlopen voor de gemeente Helmond. Aan beschikbare middelen kan het dus niet liggen.
Project Buiten Om (20): Epiloog
16-01-2013
Dit is mijn laatste bijdrage aan de verslaggeving rondom de wijkontwikkeling Helmond West. Aan alles komt een eind. In de afgelopen 19 verslagen heb ik telkens geprobeerd te verwoorden wat de impact is geweest van wijkontwikkeling op bewoners en ondernemers in de wijk, gezien vanuit algemeen en persoonlijk belang. Ik heb vooral getracht te schrijven vanuit de beleving en het oogpunt van gedupeerden. Als één van de gedupeerden heb ik zelf mijn huis onteigend zien worden. Door het proces te beschrijven hoopte ik zelf ook troost en antwoorden te vinden voor het verlies. De procesgang rondom de wijkontwikkeling heeft mij diep geraakt. Het is haast onbeschrijfelijk wat het met je doet. Toch ben ik blij dat ik het opgetekend heb. Tot op heden heb ik nog geen optekeningen van ervaringen van lotgenoten rondom onteigening kunnen vinden. Hopelijk biedt mijn schrijven ook anderen, troost, verlichting en inzicht. Geloof me op mijn woord. Je doet het je ergste vijand nog niet aan.
Inmiddels is mijn eigen verhuizing bijna achter de rug. Volle dozen staan in alle ruimtes nog ongeopend te wachten op een nieuwe bestemming. Na drie maanden ploeteren, opknappen en licht verbouwen van de nieuwe woning heb ik geen puf meer. De energie is op. Ongetwijfeld zal de blijdschap ooit wel weer komen maar voorlopig even niet. De eerste vraag die mensen aan je stellen bij onteigening is: “Maar je wordt toch rijkelijk gecompenseerd?” Foute vraag. En laat dat rijkelijk er maar van af. Het gaat namelijk niet om geld maar om geluk. Ik ben een geweldig mooie plek kwijtgeraakt aan het algemeen belang. Offers moeten er gebracht worden. Dat is begrijpelijk. Maar dan behoor je ook voldoende gecompenseerd te worden. Via Nederlandse wetgeving is compensatie vastgelegd in verouderde financiële regelingen met een vastgesteld minimum. Ik mag er economisch niet op achteruit gaan. Ongeacht de huidige economische crisis. Wat echter niet gecompenseerd wordt is emotie, angst, kwaadheid, teleurstelling, verdriet en bijbehorende onmacht. Dat is namelijk onmetelijk. Letterlijk en figuurlijk. Ook verloren tijd wordt niet gecompenseerd.
De wet voorziet niet in compensatie van investeringen in tijd. Het zoeken van een nieuw huis (drie jaar lang Funda volgen); het bezichtigen van huizen (in mijn geval zeven), het afspraken maken met makelaars en huiseigenaren; de onderhandelingen en afspraken rondom de financiën (bank, hypotheekverstrekkers, verzekeraars, notaris); de vele gesprekken met de onteigeningsmakelaar en grondaankoper van de gemeente, maar liefst zeven ontmoetingen; de tijd die vrijgemaakt moet worden voor de vele keuzes, regelingen, uitvoeringen rondom de schoonmaak, lichte verbouwingen, inrichting. De vele bezoeken aan winkels en bouwmarkten; het beroep doen op tijd van familie, vrienden en kennissen. Het wordt niet gecompenseerd. Echt niet.
Wat het nog erger maakt is dat er geen of nauwelijks mededogen en inlevingsvermogen te vinden is bij de algemeen belanghebbenden, lees gemeente, woningbouwvereniging en diverse wijkorganen. Er wordt door hen zoveel mogelijk gehoord, gezien en gezwegen. Behalve als het algemeen belang gediend moet worden. Overigens niet te verwarren met het persoonlijk belang van juist diegenen die het algemeen belang dienen. Dan wordt er plots gestreden met het mes op tafel en gepocht met jarenlange ervaringsdeskundigheid. “Nee meneer, ik kan u garanderen dat u bij de rechter geen enkele kans maakt”. Hoe vals, want dat is lang niet altijd waar. Hoe vals ook dat eigenlijk lang van te voren al vast staat wat jouw onteigende huis maximaal mag kosten. Door onervarenheid, ik heb onteigening nog nooit meegemaakt, zie ik pas veel later in dat de gesprekken die met mij aan tafel gevoerd worden inclusief de uitkomst van die gesprekken, door mijn eigen onteigeningsmakelaar samen met de onteigeningsmakelaar van de gemeente en de grondaankoper van de gemeente van te voren bepaald zijn. Dan helpt verdieping in Harvard-onderhandelingstechniek en het bepalen van een BAZO (beste alternatief zonder overeenkomst) ook niet meer.
Het maximale compensatiebedrag voor mijn woning is allang vastgesteld door de hoogte van het bedrag van de eerste woning die onteigend is, nu zo’n twee jaar geleden. Dat bedrag is de maatstaf van het bedrag van alle woningen die daarna nog onteigend moeten worden. De zeven emotioneel zware en vervelende gesprekken die ik als gedupeerde heb moeten doorstaan waren achteraf gezien dus eigenlijk helemaal niet nodig geweest. Het in overleg met mijn onteigeningsmakelaar door mij gewenste bedrag is nagenoeg toegekend door de gemeente. Moegestreden had ik niet meer de puf om tot het puntje te gaan. De grondaankoper lacht in zijn vuistje. Hij liet tijdens het laatste gesprek terloops ontvallen dat hij voor de gemeente goed onderhandeld had bij de aankoop van het eerst onteigende huis. Het zij zo.
Ik neem nu afscheid van een mooie wijk. Helmond West. Een wijk die het verdient om voor de eeuwigheid te blijven bestaan en voor altijd zichzelf te blijven. Zichzelf inclusief alle vernieuwingen en ontwikkelingen. Ik neem ook afscheid van mijn mooie straat, de Itterestraat en haar bewoners. Van oude inmiddels verhuisde buren en buurtgenoten. Het lief en leed dat we samen gedeeld hebben. Een warm hart draag ik ze toe. Zo ook mijn drie oude buurmannen, die onverwacht en kort na elkaar in drie jaar tijd zijn overleden. Aan hen draag ik mijn columns Project Buiten Om op. Home is where the heart is.
