Participeren, deelnemen, mee doen, allemaal actieve werkwoorden. Verantwoording nemen, zorg dragen voor een ander, helpen, allemaal actieve werkwoorden. Uitgeven, kopen, investeren, geld laten rollen, gokken, speculeren, opstarten, allemaal actieve werkwoorden. Kop in het zand steken, sparen, potten, bevriezen, passen, aanzien, afwachten, berusten, hopen, allemaal passieve werkwoorden. Volgens het huidige kabinet draait het om de activa en niet om de passiva. Maar dan moet je ze wel hebben. De kracht, de tools en het vermogen ze in te zetten. Anders is het makkelijk praten.
Gelukkig hebben we een koning die nuchter, duidelijk en meelevend is in zijn uitspraken. Vanuit de troon moet dat ook wel. Het koningshuis biedt altijd troost. Aan zichzelf en aan de medemens. Zijn eerste troonrede kende in aanvang een sociale start vol empathie. De rest was ‘oude jongens krentenbrood’, ingegeven door een wereldvreemde vrijgezel in rokkostuum. Het rockte echter van geen meter. De schrijver van de troonrede liet bewust het woord bezuinigen uit de troonrede. Het werd geen enkele keer genoemd. Meneer Rutte spreekt liever over hervormingen en maatregelen. En Mark kent zijn klassiekers. De klassieke verzorgingsstaat uit de tweede helft van de twintigste eeuw heet voortaan participatiesamenleving. Opgeruimd staat netjes, moet ie gedacht hebben. Maar ik benoem hem bij deze tot grootste smeerpoets van de Nederlandse taal.
Onze economie en maatschappij zijn uit balans. Geen evenwicht in yin en yang. Boosheid en angst regeren. Het koffertje van 17 september weegt vijfhonderd kilo. Vijfhonderd kilo aan lastenverzwaring. Wie tilt eraan? Niet de regering. Die wikt en weegt in grammen. Het veroorzaakt gramschap in de samenleving. Stuurloos is de kapitein die de olietanker Hollandia probeert vlot te trekken. Nederland houdt de hand op de knip en daarmee zijn ballast in stand. Ballast Nederland zinkt langzaam dieper weg. We sparen ons steeds verder de crisis in, met geld dat we eigenlijk niet hebben. Pofgeld. Monopoliegeld. Waardeloos papier bijeengehouden door een strak en stevig elastiekje.
Waarschijnlijk leven we niet lang meer op grote voet. De schoenenreuzen weten dat. Zij schreeuwen alarm. Op oude schoenen worden zij kampioen crisisbestrijding. En ze doen allemaal mee. Wie zijn oude schoenen inlevert krijgt per versleten paar 10% korting op de nieuwe aanschaf. Dus wie tien paar inlevert loopt vrijuit en kan de uitgave voor 100% nieuwe schoen weer in de spaarpot stoppen. Want mogelijk word je ziek of verlies je je baan of je huis. Hou dan actief vast aan je vertrouwen. Het komt goed.
Dus niet stoppen, dat is een passief werkwoord, maar aanwakkeren die angst. Opjagen die oude pensionada’s. Die happy few die het zich kunnen veroorloven weer eens uit de belastingjungle rendement te halen. Ze leven helemaal op. Het is voor hun topsport nummer twee, na het golven. Met grote ervaringsdeskundigheid halen de pensionada’s de laatste belastingvoordeeltjes uit de staatsruif en schenken dat met warme hand aan hun geliefde kinderen. Die het vervolgens als welkom appeltje voor de dorst apart zetten. Voor het geval ze de komende jaren maar drie in plaats van vier keer op vakantie kunnen.
Opgeteld bij de kinderbijslag is het dan misschien zelfs mogelijk om ook de kinderjuffrouw mee te nemen naar Malta of naar Cyprus. Over de keuze van de derde vakantiebestemming heerst nog twijfel. Maar we doen het met z’n allen. Met z’n allen voor allen en met z’n allen voor één. Heel belangrijk. Iedereen doet mee. In de participatiesamenleving is daar geen ontkomen aan. Participeren is belangrijker dan winnen. Alle participanten die niet kunnen of mogen winnen nemen hun verlies. Uiteraard met gepaste trots.
Met z’n allen op vakantie? Dan kan men ook met z’n allen demonstreren. Gelijke monniken, gelijke kappen. Deelnemen in plaats van innemen. Hoewel, deelneming kan erg innemend zijn. De sterkste schouders dragen de zwakste lasten en de zwakste schouders de sterkste. Zoiets? Laten we voor de verandering de boel maar eens omdraaien. Maar let wel op. In sommige gevallen kan participatie tot obstipatie lijden. En dan is het weer belangrijk dat je zodra je loslaat, op tijd je handen wast. Met duurzame zeep en bovenal in onschuld. En vergeet niet dan ook het gezicht te poetsen. Niet te hard. Want dan lijd je mogelijk gezichtsverlies.
Met de crisis, daarmee komt het ooit weer goed. Een mens moet ergens aan lijden. Heeft het leven anders zin? Dus kop op, schouders eronder en participeer die crisis eruit. Kleur de spandoeken en trek samen ten strijde. Ten strijde tegen het spook dat crisis heet.
